Horseman's to typ noża charakteryzujący się wieloma narzędziami w swojej budowie. Poniżej opis modelu na bazie 19-wiecznego, angielskiego noża, stworzonego przez Charlesa Henry'ego Lorberga . 

Ale po kolei.

Cofamy się do początku 19 wieku, kiedy to w roku 1804, a dokładnie 26 stycznia w Ludgate Hill, na świat przychodzi Charles Henry Lorberg, syn Elizabeth Wright i Charlesa Henry'ego Lorberga.
źródło: ancestery.com

O życiu Charles'a Lorberga niewiele wiadomo. Wiemy, że w pewnym momencie swojego życia, przenosi się do Londynu, gdzie zakłada małą manufakturę noży, brzytew i narzędzi zastawy stołowej, sygnowaną swoim nazwiskiem. Są to czasy gdzie przemysł nożowy rozkręcał się w Anglii prężnie.

Charles Lorberg na swoją siedzibę wybrał Brompton Road numer 46, Kensington. Od kiedy tam urzęduje nie wiem dokładnie, ale wiadomo, że w 1863 roku oficjalnie ulica otrzymuję nazwę Brompton Road, znikają stare numery, a urbanistyka zostaje na nowo wytyczona. Dzieje się to z tego powodu, że Bromton znajduje się niemal w samym sercu Londynu. Ulica ta staje się siedzibą coraz większej ilości biznesów, sklepów i modnym miejscem zakupowym. 

W niedalekiej odległości od sklepu Pana Lorberga, z małego sklepu spożywczego, powstaje działający do dziś jeden z najbardziej znanych domów towarowych Harrods (rozbudowa  w latach 1860-1889). Harrods znajduje się pod numerem 87–135, więc było go widać ze sklepu Charlesa.

źródło:  Brompton Road: Wprowadzenie | Historia Wielkiej Brytanii online (british-history.ac.uk)

Mapa Bromton Road z XIX wieku (żródło:  Brompton Road: Introduction | British History Online (british-history.ac.uk) )

Wzmianki o manufakturze Lorberg znajdują się w zestawieniu Londyńskich manufaktur nożowych z roku 1874:

źródło: www.gracesguide.co.uk

Jak również na 1542 stronie, czegoś co nazwalibyśmy dziś książką teleadresową, w dziale CUTLERS (nie wiem z którego dokładnie roku pochodzi poniższy dokument). Tu ciekawostka, bo adres podany w poniższym piśmie przenosi nas na inną ulicę: 185 Kensington High

Znalazłem zdjęcia sklepu z ulicy Kensington High gdzie pojawia się sklep Lorberg (niestety nie mam informacji z kiedy dokładnie są fotografie, kogo dotyczy inicjał "G." i kim był wspólnik Turpin, to niestety nie udało mi się ustalić). Natomiast podpis, że mają drugi punkt na Bromton Rd 46, na banerze, może świadczyć, że jest to filia, a inicjał "G." może dotyczyć którego z synów Charlesa.

źródło:  Kensington close ups – part two | The Library Time Machine (wordpress.com)

Charles Henry Lorberg umiera 12 stycznia 1883 roku, (dochował się ośmiorga dzieci), pod adresem gdzie prowadził swój warsztat, czyli Brompton Road 46.

To teraz przejdźmy do tematu właściwego, czyli co to takiego jest właściwie Horseman's knife? 

Multi-blades, czyli w wolnym tłumaczeniu noże które mają wiele ostrzy (może to być dwa, trzy, lub 40), ale również są to takie noże które mają przynajmniej jedno ostrze lub narzędzie specjalne w swojej budowie. Nie chodzi tu o pilnik do paznokci, ani ostrze do robienia dziurek w pasku, a raczej specjalnym narzędziem może być otwieracz do puszek lub butelek, ostrze do nacinania drutu przy korkach szampanu, łopatka do kopyt, klucz francuski, a nawet widelec obiadowy. Noże pokazowe / wystawowe potrafiły mieć 100 i więcej różnych narzędzi i ostrzy, prezentując wachlarz produkcyjny, jak i kunszt manufaktury która je wytwarzała.
Horseman's czy Sportsman's?
Powyższe dwie nazwy dosyć często pojawiają się przy nożach o podobnej budowie.
Horseman's może mieć od trzech do ponad 40 ostrzy. Tym, co odróżnia go od innych wieloostrzowych, a zwłaszcza od noża typu Sportsman's, jest to, że posiada dłuto/łopatka do kopyt (hoof-pick), zwane w dawnych czasach też kamiennym hakiem (stone-hook), służące do czyszczenia kopyt koni. Ponadto noże Horseman's często mają pchle ostrze do wykrwawiania chorych koni.
Większość noży typu  Horseman's ma generalnie standardowy kształt, choć jest lekko pocieniony na końcu, w miejscu "zawiasów" większych kling. Kształt umożliwia otwarcie łopatki do kopyt o 180 stopni. Noże te były również produkowane w innych kształtach, podczas gdy „standardowy” kształt noża typu Horseman's był również używany w niektórych nożach typu Sportsman's , które nie mają łopatki do kopyt.
Większość noży typu Horseman's sprzedawanych w Ameryce została wyprodukowana w Sheffield, lub generalnie w Anglii. Niektóre zostały wyprodukowane w Niemczech, niestety często uznawane za gorszej jakości. Bardzo niewiele tego typu noży wyprodukowano w Stanach Zjednoczonych

W wolnym tłumaczeniu można by przyjąć, że jest to nóż dla koniarzy, ale nie koniecznie. Ten typ noży wyróżnia jak wspomniałem powyżej, posiadanie narzędzia które nazywa się po angielsku " hoof-pick". Tutaj tłumacz pokaże, że znaczy to "kopyto', ja bym bardziej określił to jako łopatka do kopyt.
Współczesny hoof-pick: (źródło:  Hoof Pick - Horse Care - Kramer Equestrian )

Łopatka do kopyt jest powszechnym narzędziem dla osób opiekujących się końmi. Został specjalnie zaprojektowany do czyszczenia obszaru końskiego kopyta, zwanego strzałką (pomimo, że dosłowne tłumaczenie to żaba. Dzięki gerard36856). Należało to robić codziennie i należy to robić przed i po jeździe, aby usunąć wszelkie kamienie i gruz.

źródło: https://wolfandiron.com/

Przenieśmy się znów do XIX wiecznej Anglii. Są to czasy kiedy koń był głównym środkiem transportu, stąd posiadanie narzędzi do ich pielęgnacji było standardem. Mniemam, że z powodu wygody w dawnych czasach, tworzono narzędzia które łączyły w sobie wiele rozwiązań. I tak powstał model noża horseman's. 
Poniżej tylko namiastka tego co powstawało kiedyś (i współcześnie również składane noże do pielęgnacji koni są produkowane) (źródło: Google)

Oto kilka modeli z książki  Blade's Guide to Knives and Their Values:

Ponownie wróćmy do Pana Lorberga. Stałem się szczęśliwym posiadaczem jednego z jego wyrobów. Jak można się domyśleć po wstępie jest to nóż kieszonkowy, model horseman's

Punca co ciekawe opisuje zarówno nazwisko twórcy jak i adres pod jakim znajdował się jego warsztat:

Nóż składa się z następujących narzędzi:

• główna klinga
• mała klinga (pen blade)
• łopatka do kopyt (hoof-pick)
• hak (bird hook)
• dziurkacz / rozwiertak (puncher / leather punch / reamer)
• korkociąg (corkscrew)
• wiertełko/świderek - drill
• pinceta/wykałaczka

Nóż ma 95mm długości złożony, rozłożony 165mm . Okładki z poroża jelenia, ma podłużną tarcze (shield) - square bar, jak również posiada pałąk.
Poza tym, że nóż jest wiekowy, jest w świetnym stanie zachowania. Warto zwrócić uwagę na bolstery, które są typowe dla czasów w których powstał ten model i są integralne z linerami.

Ponad to nożyk ma dwie ciekawostki, które nie są takie oczywiste. 

  Pierwsza to nóż może służyć jak dziadek do orzechów. Łopatka do kopyt posiada ząbkowanie od spodu, a sam nożyk wgłębienie w linerach pod tym ząbkowaniem. Miało to właśnie służyć do łupania orzechów. 

Kolejną ciekawostką jest hak. Mogło by się wydawać, że jest to podobne narzędzie do tych które obecnie widujemy np.w Victorinoxie, ale wówczas hak nie służył jako pomocnik przy noszeniu siatek, a jako hak pomocny przy zakładaniu butów, choć literatura mówi również o czapsach / getrach. To tzw. button-hook.

Początkowo myślałem, że był to hak do patroszenia ptactwa (dzięki uprzejmości użytkownika RNL z forum knives.pl, zostałem poprawiony z błędu. Dziękuję!). Hak do patroszenia wygląda bardzo podobnie, jest to tzw.bird hook. Pomagał on również przenosić ptactwo poprzez zaczepianie o nogi ptaka. Zostawiam filmik z patroszenia poniżej, tylko dla czystej ciekawostki.

źródło: książka "Scyzoryki" Bernard Levine, wydanie Warszawa 1998

Hak do patroszenia używa się w następujący sposób (uwaga film pokazuje patroszonego ptaka, wrażliwe osoby proszone są o nie klikanie):

Nożyk jest fantastyczny, na pewno będzie cieszył oko w kolekcji, jedyną zagadką póki co pozostaje co kryje się w rękojeści - czy wykałaczka, czy pęseta. Pomimo wielu prób, jest tak mocno zapieczona, że nie udało mi się jej wyciągnąć.